Werken naar Vermogen
Geschreven door Wim van Geelen op 17 april 2012
Werken naar vermogen. Wie doet dat niet op zijn of haar tijd? Soms doen we er zelfs een schepje bovenop en soms, niet te vaak natuurlijk, doen we een tandje minder. Maar nu ter zake. Werken naar vermogen slaat natuurlijk op het wetsontwerp dat deze week in de Kamer wordt behandeld. Een wet die diep in zal grijpen in de levens van velen. Vooral in dat van hen met een beperking. Vaak werkzaam in een sociale werkomgeving als bij De Sluis. De bedoeling van de Wet is dat arbeidsongeschikten, Wajongers en mensen in sociale werkplaatsen een “gewone” baan moeten krijgen. Zitten werkgevers echter op hen te wachten? Progressief Woerden en FNV Lokaal Groene Hart proberen op het minisymposion van 245 april antwoord op deze en andere vragen te krijgen.
Veel gemeenten zien de effecten van de nieuwe wet met angst en beven tegemoet. Die wet voegt de bestaande uitkeringsregelingen samen, gaat ervan uit dat “werk boven uitkering” gaat en boekt gelijk maar een besparing van € 1.8 miljard in. Waar hebben we dat meer gehoord: taken overdragen als rijk naar gemeenten en tegelijk fiks bezuinigen.
Het was dus niet voor niets dat de gemeenten verleden jaar het bestuursakkoord met het Rijk aanvankelijk niet wilden tekenen.
Gaat werk boven uitkering wel lukken?
Het uitgangspunt van de nieuwe wet deugt. Liever werken dan je handje ophouden. Kan je werken, dan moet je werken. Maar er wordt wel een zware wissel getrokken op de werkgevers. Hebben zij wel werk in de aanbieding? Ook op gemeenten die de taak hebben om mensen op hun zoektocht naar werk bij te staan, wordt een wissel getrokken. Van hen wordt verwacht dat zij baanlozen helpen in hun streven tot re-integratie in de maatschappij. Dat kost geld. Maar het zijn nu juist de financiële middelen om die re-integratie te doen slagen, die gemeenten nu minder krijgen.
Waar dat mee te maken heeft? Met de PVV! Die partij heeft in het Gedoogakkoord bedongen dat de bestaande werknemers van de sociale werkplaatsen (100.000 zo ongeveer) hun plek houden en ook hun CAO (120% van het minimumloon).
De uitstroom uit de sociale werkvoorziening wordt niet gecompenseerd door instroom. Het wordt voor nieuwe gevallen veel en veel moeilijker om erin te komen. Op termijn zullen nog maar 30.000 mensen bij instellingen als De Sluis werkzaam zijn. Veel mensen die vroeger aan de slag konden bij de sociale werkvoorziening moeten nu hun heil op de reguliere arbeidsmarkt zoeken.
Voor de ongeveer 400.000 mensen met een fysieke of mentale beperking krijgen de gemeenten € 14.000 voor bijstand en € 2.000 voor re-integratie. Van dat geld gaan gemeenten loondispensatie betalen. Wanneer vaststaat dat iemand bij een werkgever aan de slag kan, moet eerst worden vastgesteld of hij of zij dat voor 60, 70, 80 of 90% van zijn vermogen kan doen. Het verschil tussen het percentage en het minimumloon wordt bijgepast door de gemeenten. Dat is dus die loondispensatie. Aan de andere kant hoeven gemeenten in die gevallen geen bijstandsuitkering te vertrekken dus dat is winst.
Maar hoe wordt dat percentage vastgesteld? De bedoeling is dat externe partijen dat gaan toetsen. De daaraan verbonden kosten moeten door de gemeenten worden opgehoest. Dit soort van onderzoek kan aardig in de papieren lopen.
Hoe dat ook uitvalt, duidelijk is wel dat het toetsen zal uitmonden in langdurig onderling gekissebis. Gemeenten hebben er belang bij dat het percentage zo hoog mogelijk uitvalt. Werkgevers dat het zo laag mogelijk wordt vastgesteld. Dat wordt dus een vervelende situatie. Die zal zich over de hoofden van de mensen waar het in de wet om zou moeten gaan, afspelen. Frustrerend. Het zal je maar overkomen.
Ongetwijfeld zal dat punt ook aan de orde komen op het door Progressief Woerden en FNV Lokaal Groene Hart georganiseerde minisymposion op 25 april bij De Sluis.
De Wet wordt 1 januari 2013 van kracht. Het moge duidelijk zijn dat de eerste resultaten ervan best wel weer een nieuw minisymposion zullen rechtvaardigen. Het kan geen kwaad dit voor de nieuwe raadsperiode, die in maart 2014 ingaat, op te pakken.