Slanke overheid, sterke samenleving.
Geschreven door Wim van Geelen op 18 mei 2011
Slanke overheid, sterke samenleving. Dat was de kreet die als strik om het Collegeakkoord 2010-2014 geknoopt werd. Wat je er ook van mag zeggen van die slogan, een vooruitziende blik kan men de bedenkers ervan niet ontzeggen.
De overheid zal, op alle niveaus, wel moeten. Het geld is simpelweg op. De bomen reiken niet langer tot de hemel. Er moet bezuinigd worden en dat doet pijn. Alleen al de tering in Woerden naar de nering zetten, levert hier een omvangrijke bezuinigingstaakstelling op. We hebben het dan over vele miljoenen. Dan zijn we er overigens nog niet, want ook het Rijk komt nog via het zogeheten bestuursakkoord een duit in het zakje doen. Nee beter: duiten uit onze eigen zak halen.
Het bestuursakkoord staat nu nog in de steigers. Het gaat om afspraken tussen het Rijk, de gemeenten verenigd in de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de provincies (via het Interprovinciaal Overleg) en de Waterschappen (Unie van Waterschappen).
De VNG houdt op 8 juni haar ledenvergadering en dan gaat er gestemd worden. Enkele gemeenten, w.o. de vier grote gemeenten en provincies hebben op voorhand al aangegeven tegen te zullen stemmen. Mijn fractie wil via een motie het College dringend in overweging geven om dat ook te doen. Voorwaarde is dan wel dat de motie een raadsmeerderheid haalt op 26 mei a.s.
Het Bestuursakkoord komt er in de kern op neer dat het Rijk 8 miljard, samen met een reeks van taken, overhevelt naar de gemeenten. Deze gelegenheid wordt tevens aangegrepen om fors te bezuinigen. Zo is het Kabinet van plan € 650 miljoen op de Sociale Werkplaatsen te bezuinigen en maar liefst € 900 miljoen op de subsidieregeling voor jong gehandicapten (Wajong). Verder is het zo dat de gemeenten nu rijkstaken gaan uitvoeren, maar als dat tot tekorten leidt, b.v. in de sfeer van de Bijstand, zij die zelf moeten zien op te vangen.
Dat levert dus een fors risico op voor de gemeenten. De zeeën gaan hoog. Neem Rotterdam, waar de voor sociale zaken verantwoordelijke wethouder, moest aftreden omdat hij niet meer wilde bezuinigen dan hij verantwoord achtte. Pikant is dat er verhoudingsgewijs veel PvdA-wethouders zijn die de bezuinigingen op het sociale terrein moeten gaan uitvoeren. Dat is ook in Woerden het geval, zij het dat dit dan gebeurt onder de vlag van Progressief Woerden
Een slanke overheid: dat zit er zonder meer in, maar de vervolgpassage over die sterke samenleving. Kan dat nog wel? Het antwoord op die vraag heb ik niet, onzekerheid troef dus. Maar zeker is wel dat die sterke samenleving een ruggengraat moet hebben, samengesteld uit vrijwilligers. Vrijwilligers in de sport, in de cultuur, in het maatschappelijk werk, in de mantelzorg enz.enz. Die vrijwilligers doen nu al veel en zouden die nog meer moeten doen of zouden er meer vrijwilligers kunnen komen? Neem nu Welzijn Woerden. Een week geleden was de raadscommissie Welzijn daar op bezoek. Uitgebreid aandacht voor de vrijwilligers. Op de 15 professionals, dus betaalde krachten, zijn daar zo’n 250 vrijwilligers werkzaam. Dat kunnen er nauwelijks meer worden, want dan komt de begeleiding door de beroepskrachten in het geding. Dat zal ongetwijfeld ook voor de sport en de cultuur gelden. Er zijn grenzen.
Naast deze vrijwilligers zijn overal in de samenleving op alle mogelijke terreinen burgers actief met allerlei maatschappelijke projecten. Mensen komen in beweging omdat ze graag willen bijdragen aan een sterke(re) samenleving. Veel initiatieven ontwikkelen zich buiten het zicht van de gemeentelijke overheid. Daar is niks mis mee. Dat is dus ook een aspect die leidt tot die zo, tegen beter weten in?, gewenste sterke samenleving. Maar toch doen zich gelukkig ook gevallen voor waarin maatschappelijke initiatieven voor de gemeente van belang zijn. Al was het alleen maar omdat zij een uitwerking, bedoeld of onbedoeld, zijn van het eerder genoemde Collegeakkoord.
De krap 500 ideeën die via www.ikbenwoerden.nl door burgers zijn ingediend passen naadloos in dat beeld. Binnen een maand na nu zal duidelijk worden hoeveel van die suggesties in klinkende bezuinigingsmunt zullen worden omgezet.
De indieners van de ideeën krijgen, zo is beloofd, antwoord. Nou is deze gemeente als het om communicatie met de burgers gaat, helaas niet van onbesproken gedrag. Er gaat nog wel eens iets mis en dan gaat het niet aan om namens het College tijdens een raadsvergadering als antwoord te krijgen dat 90% in de communicatie goed gaat. Dat is mooi, maar die 10% dreunt wel na. Het is dus zaak om ook die 10% in de vingers te krijgen. Moeilijk kan dat niet zijn. Soms volstaat een beetje aandacht. Het kost tijd en ambtelijke capaciteit, dus geld en dat hebben we in deze tijd van bezuinigen onvoldoende, maar het rendement van die investering is zo veel meer. Doen dus! Oppakken die handschoen.