Prestatieafspraken gemeente Woerden - woningbouwcorporaties/1
Geschreven door Wim van Geelen op 10 september 2011
Het onderwerp van deze column zijn de prestatieafspraken tussen de gemeente en de Woerdense woningbouwcorporaties. Wat zijn dat nou weer? Prestatieafspraken. Dat zijn afspraken die in den lande en dus ook in Woerden gemaakt worden tussen in een plaats acterende woningbouwcorporaties en de gemeente waarin zij actief zijn.
In Woerden hebben we net nieuwe prestatieafspraken gekregen. Zij zijn ter informatie aan de Raad van Woerden voorgelegd. Dat gebeurde in de vergadering van de commissie Ruimte van 8 september jl. Niet tot tevredenheid van de Raad. Progressief Woerden in het bijzonder. Wat is het geval?
Dat wordt uiteraard uitgelegd. Maar eerst de prestatieafspraken. Waarom zijn die nodig? Wel nu, at heeft alles te maken met de veranderende verhoudingen in de wereld van de volkshuisvesting. Dat begon in de jaren negentig onder de toenmalige staatssecretaris van Volkshuisvesting Ennaëus Heerma van het CDA. De woningbouwcorporaties werden via wat in het jargon de bruteringsoperatie heette op afstand van de overheid gezet en moesten het vanaf dat moment zelf maar zien te rooien. Daarvoor waren er nauwe banden tussen het Rijk die de financiën regelde, de provincies, die het ruimtelijke verhaal bewaakten en de gemeenten waarbinnen woningbouwverenigingen actief waren. Dat waren over het algemeen kleine corporaties met, afhankelijk van de grootte van de gemeente, een paar honderd woningen of minder. In Woerden had je er drie. Nederland was vroeger op alle gebieden, sport, cultuur, woningbouw, verzuild. Dus je had hier een protestantse woningbouwvereniging, Patrimonium, een RK, Willibrordus en een Algemene, die zich toevallig ook zich tooide met de naam Algemene Woningbouwvereniging Woerden.
Voor het beheer van hun bezit, op het moment dat Heerma aantrad, ongeveer 4000 woningen, was een aparte stichting in het leven geroepen. De bestuurders van de woningbouwverenigingen waren vrijwilligers met natuurlijk wel verstand van zaken. Anders kan je zo’n vereniging niet runnen. Het maatschappelijk belang vraagt dat nou eenmaal. Dus werd er begin jaren 80 voor met name het financiële beheer, we praten ten slotte over heel veel geld, een aparte stichting opgericht bemenst door professionals op het financiële vlak, de SWW. Toen nog hetend de stichting tot beheer van woerdense woningbouwverenigingen.
Halverwege de jaren negentig veranderde het aanzien van de volkshuisvestingswereld drastisch. De vrijwillige bestuursleden die hun nuttig en in maatschappelijk opzicht uiterst belangrijke werk verrichten en daarvoor met een het spreekwoordelijke appel en ei beloond werden, kregen professionele opvolgers die heel wat meer verdienden. Vanaf “Heerma” kreeg het fusievirus ook vat op de corporatiewereld. In plaats van de vrijwillige bestuurders kregen directeurenbestuurders het roer in handen en zij werden veelal vorstelijk beloond daarvoor, in veel gevallen zelfs ook boven de Balkenende-norm.
De gemeente kreeg ook steeds minder in de melk te brokkelen. Volkshuisvesting is een discipline die voor de gemeente nauwelijks meer relevant is te noemen. Wat er op de woningmarkt gebeurt wordt bepaald in het corporatiekantoor en niet meer op het gemeentehuis. Uitgezonderd wat de ruimtelijke ordening betreft. Want als je bouwt moet je natuurlijk wel aan de regels houden. Waar mag je bouwen? Maar als je eenmaal weet waar dat planologisch kan ben je verder vrij om te bouwen of dat niet te doen. Dat laatste gebeurt meer en meer, helaas, want de woningen zijn slecht te verkopen. Er zijn al projectontwikkelaars die pas gaan bouwen als zij op voorhand 70% hebben verkocht. Blijft de teller op 60 of 50% steken dan blijft de grond maar braak liggen.
De prestatieafspraken nu zijn nog naast de ruimtelijke ordening, het enige instrument waarmee de gemeente het volkshuisvestingsbeleid kan beïnvloeden. Dat moet je willen en dat moet je kunnen.
Eind november jl. vroeg ik namens de fractie van Progressief Woerden of er al nieuwe in de maak waren, want de oude afspraken zouden per 31 december 2010 aflopen. En als er nieuwe gemaakt zouden worden of dan de Raad daarop invloed zou kunnen hebben.
Wethouder Schreurs wees op de fusie die aanstaande was. De Woerdense corporaties SWW en GroenrandWonen gingen per die datum samen met Westhoek Wonen uit de Ronde Venen en dat zou voor vertraging aanleiding zijn.
Dus uitstel, maar de Raad zou bij het opstellen van de nieuwe afspraken betrokken worden.
Hoe dat in zijn werk is gegaan zal in de volgende column uit de doeken worden gedaan.
Dat het een kritische column zal worden staat vast, want zoals gezegd: er liggen nieuwe prestatieafspraken, maar die zijn door een aantal fracties met die van Progressief Woerden voorop al gewogen en te licht bevonden.