L-dag en kredietcrisis
Geschreven door Wim van Geelen op 2 februari 2009
“LeerzaamLeukLekker”. Dat was het motto van de, wat in het bedrijfsleven een heidedag heet,. maar die zich nu voor de fractie betreft voltrok in het decor en de ambiance dichter bij huis.
“LeerzaamLeukLekker”. Dat was het motto van de, wat in het bedrijfsleven een heidedag heet,. maar die zich nu voor de fractie betreft voltrok in het decor en de ambiance dichter bij huis.
Niet op de hei, maar in de Kloosterhoeve. De kalender wees zaterdag 24 januari 2009 aan en de PW fractie, aangevuld met de beide wethouders, hadden het voornemen de 3 L’len die dag maximaal te gaan uitbuiten (leerzaam), uitlachen (leuk) en uitbuiken (lekker). Voor het leerzame onderdeel van deze dag was oud griffier Walter Hooghiemstra ingehuurd. Onder zijn laconieke, maar toch zeker inspirerende leiding zou, dat was althans de opzet, de fractie zich gaan bezinnen op vragen als welk verschil PW nu in de Woerdense politiek heeft gemaakt, of PW daarin iets toe doet en hoe zij de komende raadsverkiezingen denkt in te gaan. Met wat voor programma, als bestuurs- of oppositiepartij, met wie de kar getrokken zou moeten worden en wat zich op die kar zou bevinden aan aandachttrekkende zaken.
Het was leerzaam, verrassend en inspirerend. De onderwerpen waarop PW zich denkt te moeten profileren waren echter niet zo verrassend. De bioscoop was zo’n onderwerp. Daar zou PW zich op moeten storten. Dan kon zij de blits maken. Maar helaas, een gemeentelijke bioscoop bestaat er in heel Nederland niet. Het zou natuurlijk een stunt voor Woerden zijn als die er zou komen, maar dit utopistisch gedachtegoed werd even snel in het ronde archief opgeborgen als dat de wens voor zoiets opgekomen was. Niet doen dus, hoewel er niks mis is met een door fractie en partij aan te bieden bioscoopprogramma in de openlucht op het Kerkplein op een warme junidag. Dat idee borrelde ook spontaan op. Nu de uitwerking nog! De WMO kwam ook nog even langs en met het wijkgericht werken was het dito met een sterretje. Dan ons als fractie toch maar voorlopig beperken tot het goed op de rails zetten van de actie VerbeterVerkeerdVerkeer.
De 3 L’len hebben wat dat betreft dus toch nog wat opgeleverd. En wel 3 V’s, hoewel de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat die er eerder waren. De actie loopt echter op d’r eind. Er zijn heel wat meldingen van foute verkeerszaken aangeleverd bij de fractie en het is dus nu zaak alles te ordenen en er chocola van te maken, in die zin dat het gemeentebestuur er wat mee kan. Al was het alleen maar om ergens over na te denken. Het onderdeel leuk was ook weer inspirerend, hoewel verrassend de lading beter dekt. Na sketches waarin iedereen vooral zijn of haar mond geacht werd te houden, mondde dat uit in het maken van een aandachttrekkende poster en het maken en vervolgens uitvoeren van een radiospotje van 30 seconden. Het lijkt niets die halve minuut, maar het wordt anders met een microfoon in de hand en een kritisch luisterend publiek. Dan duurde dat uren.
Het lekkergedeelte was het helemaal, maar dat is de keukenbrigade van de Kloosterhoeve wel toevertrouwd. Gesteld dat een Michelin-inspecteur deel had uitgemaakt van de fractie dan had niemand er verbaasd over hoeven te zijn dat er in Harmelen zo maar een ster gevallen was.
Voor al zijn moeite had Yolan voor Walter Hooghiemstra een boek gekocht. Een heel actueel boek, want het ging over de teloorgang van de ABN AMRO. Ik heb die middag even staan te bladeren in De Prooi van Jeroen Smit, want zo heette dat boek en het was me al gauw duidelijk dat ik maandagmiddag om 14.00 uur de boekwinkel van Karssen in de Rjinstraat zou staan, zodra die open zou gaan. Want dat boek moest en zou ik hebben.
Om de kredietcrisis en de oorzaken ervan te doorgronden is dat boek een must. En inderdaad: wat een boek. In iets meer dan 400 pagina’s wordt de opkomst van de bank geschilderd van die van jager, om door overnames groter en groter te worden, tot prooi. Opgekocht, opgeknipt en verdeeld tussen drie grote banken. Althans die drie banken kwamen zelf in de grootst mogelijke problemen, doordat zij zich duidelijk vertild hebben aan die overname. Enfin: het gevolg is bekend. Nederland, België en Groot Brittannië hebben vele miljarden in Fortis, ABN AMRO en de Royal Scottish Bank gestoken om te voorkomen dat ze niet zouden omvallen.
De geschiedenis van de bank laat zich als een schelmenroman lezen. Wat een gekluns. Bankiers die elkaar het licht in de ogen niet gunnen. Bankiers die torenhoge bonussen in de wacht slepen zonder dat nu duidelijk is waarvoor. Dat een bank als ABN AMRO tot in de laatste dagen van haar bestaan niet in staat was om per product precies aan te geven wat de kosten en wat de opbrengsten waren is te gek voor woorden en toch staat het uitgebreid in dit boek beschreven.
Illustratief in dit verband is een passage uit het boek waarin een lid van de Raad van Bestuur tegen de directeur personeelszaken zegt graag een paar miljard, ja het staat er echt!!!, te willen reserveren voor het betalen van bonussen aan een paar van z’n ondergeschikte directeuren-generaal. Op haar vraag naar argumenten daarvoor kwam Sinterklaas niet verder dan aan te geven dat de heren wel erg hard gewerkt hadden het afgelopen jaar en dat voorkomen moest worden dat men naar de concurrentie zou overstappen. Heren, want dames zijn uiterst dun gezaaid in de top van de bank. Bij de top 100 bankiers was er zegge en schrijven maar één (1) van het vrouwelijk geslacht. Wellicht dat deze onverkwikkelijke geschiedenis anders gelopen zou zijn als die verhouding anders geweest was.
Maar dit terzijde. Overigens Rijkman, hoe komt iemand nou aan zo’n voornaam, Groenink de man van € 32 miljoen! en hoofdpersoon van het boek, was niet het geciteerde lid van de Raad van Bestuur. De geschiedenis herhaalt zich wat dat betreft, want het zijn precies de net gebezigde argumenten die minister Bos afgelopen donderdag (5 februari 2009) tegen de Kamercommissie noemde toen hij zich maar weer eens moest verantwoorden voor die bonussen. Ook nu weer uitbetaald, terwijl het toch allerminst goed met de bank was gegaan en er van overstappeen naar een andere bank geen sprake kan zijn. Want als ergens een overschot aan is in deze crisistijd dan is het wel aan bankiers.
Nog maar heel even geleden werd er vanuit die kringen laag neergekeken op de overheid. Die neerbuigende houding wordt in De Prooi ook één en andermaal gesignaleerd. Maar het boek bevat voldoende munitie om daar nu eens en voor altijd een eind aan te maken. Het omgekeerde zou meer van toepassing kunnen zijn. Maar dit terzijde, want leedvermaak is de slechtste vorm van vermaak. De normen en waarden die in overheidsland gebruikelijk zijn, transparantie, het publiek afleggen van verantwoordelijkheid, het efficiënt omgaan met de middelen die ter beschikking staan en een redelijke beloning voor de geleverde inspanningen door ambtenaren en politici: de bankwereld moet nog veel leren en kan aan de overheid op de drie niveau’s, rijk, provincie en gemeenten, absoluut een voorbeeld nemen. Sterker: zij moet er een voorbeeld aan gaan nemen, anders wordt het nooit meer wat met die sector en worden we nadat deze crisis uitgewoed zal zijn, gemakkelijk weer de klos.