De Sluis
Geschreven door Wim van Geelen op 31 mei 2007
Al ruim 40 jaar heb ik een band met De Sluis en die constatering vraagt natuurlijk om een verklaring.
Het kennismaken met De Sluis is in 1964 begonnen. Ik kreeg toen kennis aan een Woerdens meisje, nu op een half jaartje na,al 40 jaar m’n vrouw. Zij studeerde in Utrecht en woonde daar op kamers, maar haar ouders woonden op de Nassaukade. Op nummer 45 om precies te zijn. Bijna elk weekend trok ik naar Woerden, want ik wilde er eens uit zijn. Ik woonde niet op kamers, woonde dus thuis, want hoe kon het ook anders als praktiserend trombonist en contrabassist. De hospita zag je aankomen! Al dat lawaai. Op naar Woerden dus op vrijdagavond en dan liep ik van het station, via de Wilhelminaweg naar de Nassaukade. Vlak voordat je van de Wilhelminaweg linksaf de Nassaukade op ging, nadat je langs de Gereformeerde Kerk was gekomen, een (toen al) verwaarloosd kaaspakhuis was gepasseerd, werd het oog getrokken door een laag gebouw. Dat zag er net als een school uit, wat het vroeger ook geweest was, maar waar nu de sociale werkplaats van de gemeente in gevestigd was. De toenmalige directeur woonde, de heer Van Staveren, op de Nassaukade 44 en hij was dus de buurman van mijn a.s. schoonouders. Met hem heb ik menigmaal een gesprek kunnen voeren over nut en noodzaak van zijn bedrijf. Want zo voelde hij het, een bedrijf waar mensen konden werken, die geen werkplek konden vinden in het “normale” bedrijfsleven, omdat ze het tempo domweg niet konden bij benen, dat daar nodig was om productie te halen en winst te maken. Bij de sociale werkplaats kon dat niet en hoefde dat niet, want de gemeente subsidieerde de arbeid. Niet alleen voor de mensen en hun familie niet te vergeten was dat prettig, want zij hadden een baan, konden in hun levensonderhoud voorzien, waren van de straat zo gezegd, maar ook voor de klanten. Die soms daar dingen konden laten doen die in het “normale” bedrijfsleven onbetaalbaar waren. Het inbinden van boeken b.v. Ik heb er menigmaal een boek, dat als je er maar naar keek al op het punt stond uit elkaar te vallen, naar toe gebracht, om het later keurig gerestaureerd en in gebonden, op te halen. Het prijsje dat ik daarvoor moest betalen was zonder meer zacht te noemen. Als de dag van gisteren herinner ik me nog die oude Statenbijbel, die ze bij de Sluis een prachtige opknapbeurt hebben gegeven. Het duurde wel erg lang voordat de klus geklaard was, maar het zachte prijsje èn het prachtige resultaat vergoedde veel, zo niet alles.
Met boekbinden is dus die band verduurzaamd.
In de jaren zeventig verhuisde De Sluis van de Wilhelminaweg naar de Kuipersweg, tegenover de garage van de fa. Van Rooijen. De Sluis groeide uit haar jasje en op het terrein aan de Wilhelminaweg zou woningbouw komen. Zou komen, maar tot nu toe is er niets gebeurd. Er groeit alleen nog maar gras en er staat een reclamebord wortel te schieten. Het armzalige kaaspakhuis op de hoek staat er ook nog steeds en dat oogt met het klimmen der jaren alleen maar vervallener.
De Sluis verkaste en kreeg een andere directeur. Een heel ander type dan de bedachtzame, loyale en integere ambtenaar en vaderlijke directeur die Van Staveren was. Huiskens was de naam van de nieuwe directeur en hij ging als een wervelwind door het bedrijf. Hij maakte er een echt bedrijf van, dat nuttige dingen voor de mensen maakte en zijn vleugels tot ver buiten Nederland uitsloeg. Tot in Polen aan toe. Een knappe prestatie, want het was toen een zeldzaamheid dat een westers bedrijf in een communistisch land aan de bak kwam om daar geld te verdienen. Maar Huiskens lukte het, weliswaar via het bed, maar dat is een ander verhaal en daar doe ik kiesheidshalve hier het zwijgen toe.
Ook Huiskens leerde ik persoonlijk kennen. Ik zat toen in een schoolbestuur, samen met mijn buurvrouw overigens, de latere wethouder Marjolein Verburg en ook Huiskens zat in dat bestuur. Niet lang overigens heeft dat bestuur, voorloper van het huidige ROC, van zijn inbreng kunnen profiteren. Want als het even spannend werd en er vielen besluiten waar Huiskens het niet mee eens was dan dreigde hij steevast met opstappen. En inderdaad voegde hij spoedig de daad bij het woord en verliet met slaande deuren het pand aan de Johan de Wittlaan. Hij kon zich weer helemaal concentreren op De Sluis.
Daarmee ging het toen nog boven verwachting goed. Het bedrijf groeide en bloeide. Het ging zo voor de wind dat er naar bijzondere constructies gezocht moest worden om de winst te kunnen vasthouden. Anders werd die winst afgeroomd door het Ministerie. Die andere constructie kwam er, ook een ander verhaal, maar daar hebben we nog steeds last van.
En toen brandde De Sluis af. Een ongeluk? Opzet? Feit is dat Huiskens verdacht werd. En toen kwamen er ook andere verhalen boven tafel. Hoe de directeur De Sluis ook voor eigen gewin liet werken, maar ook dat is weer een verhaal apart.
De Sluis moest verkassen en het nieuwe gebouw aan de Steinhagense weg werd het nieuwe domein. Een reusachtig gebouw, maar daar was begin 2000 best nog emplooi voor. Toen kwam China op en dat produceerde goedkoper. De Sluis kon zijn producten aan de straatstenen niet meer kwijt, de Poolse bezittingen leverden ook alleen maar verlies op en als klap op de vuurpijl gooide het Ministerie het roer om. Wat vroeger de Sociale werkplaats heette moest geen productiebedrijf meer zijn, maar een soort van uitzendbureau’s dat met steun van het Ministerie in de rug zijn mensen uitplaatste naar andere, commerciële, bedrijven.
Het gebouw was veel te groot geworden voor de activiteiten die De Sluis nu moest gaan uitvoeren en ook op andere terreinen was heel veel mis gegaan. Na een tumultueuze bijeenkomst met de gemeenten, die het bestuur vormden, vertrok de Raad van Commissarissen, aangevoerd door Co “DAF” Baan, met in het kielzog directeur Koffeman eind 2004.
Er kwam een nieuwe Raad van Commissarissen en een nieuwe directeur. Zij gingen hard aan de slag om een herstelplan voor De Sluis te maken. Hoogste prioriteit in dat plan heeft het zoeken naar een nieuwe, kleinere, behuizing voor de Sluis en het verkopen van het gebouw. Mocht dat laatste lukken, dan zal De Sluis aanzienlijk minder aan huur gaan betalen, dan het nu aan lasten voor het huidige gebouw kwijt is. Dat zal enorm in de exploitatie schelen.
Donderdag 24 mei komt het voorstel om het gebouw door de gemeente Woerden voor 14 miljoen aan te kopen in de Raad.
De fractie vindt het veel geld, maar kijkt ook naar de mogelijke opbrengsten, en denkt dan dat het een verantwoorde uitgave is. De fractie van PROGRESSIEF WOERDEN is dus voor aankoop en vindt de andere partijen behoudens Inwonersbelangen en de VVD aan haar zijde.
Aankoop maakt het mogelijk om het gebied, samen met de locatie van Den Oudsten, te ontwikkelen tot woningbouwlocatie. Dat levert niet alleen geld op, maar biedt ook kansen om bestaande knelpunten, denk aan starters, denk aan senioren, op de woningmarkt in Woerden op te lossen. Het wijkplatform is daar ook sterk voor en dat is ook winst.
Het voorstel zal het halen donderdag, dat is zeker. De argumenten van Inwonersbelangen: gooi het gebouw op de markt dan levert het misschien meer op dan 14 miljoen en die van de VVD: hou Breeveld in ere als bedrijventerrein, zijn uitermate zwak en kunnen zo van tafel geblazen worden. Wat dus donderdag ook zal gebeuren!